community

ECO-Community

Het is echter wel belangrijk om door te gaan met gescheiden inzameling van plastics

Geplaatst door ERIK VERHEGGEN - Duurzaam Bedrijfsleven op dinsdag 10 oktober 2017
Het is echter wel belangrijk om door te gaan met gescheiden inzameling van plastics
5-09-2017 07:39 | DOOR: ERIK VERHEGGEN
 
De gescheiden inzameling en recycling van kunststof verpakkingen in Nederland is wel degelijk succesvol, constateren de brancheorganisaties Vereniging Afvalbedrijven, de NVRD en het afvalfondsverpakkingen in hun statement. Binnen deze organisaties zijn de private en publieke afvalbedrijven en het verpakkende bedrijfsleven vertegenwoordigd.
 
Door de goede prestatie van burgers, bedrijfsleven en de overheid worden grondstoffen gerecycled en wordt CO2 bespaard, schrijven de organisaties. Het is volgens hen dan ook belangrijk om hiermee door te gaan.
 
Uitdagingen
Het succes van de kunststofinzameling leidt ook tot nieuwe uitdagingen. De door het CPB gepubliceerde notitie over de circulaire economie van kunststoffen schetst deze uitdagingen heel duidelijk. Net als het CPB concluderen de organisaties dat bijstelling van het systeem nodig is om tot een hogere kwaliteit en daarmee meer milieuwinst te komen.
 
De gescheiden inzameling van kunststof verpakkingen is de laatste jaren sterk gegroeid. Veel gemeenten zetten op dit moment grote stappen in het verbeteren van de afvalscheiding door huishoudens. Daarmee geven ze invulling aan de ambities van het Rijksbrede Programma voor de Circulaire Economie, wat beoogt om afvalstoffen zo veel mogelijk opnieuw in te zetten als grondstoffen.
 
Een belangrijk deel van het ingezamelde plastic vindt direct zijn weg als grondstof voor nieuw plastic. Een ander deel van het kunststofafval bestaat uit een mix van verschillende kunststofsoorten waarvan de recycling op dit moment moeilijker en duurder is.
 
Hoogwaardig recyclen
Om dit kunststof beter en hoogwaardiger te recyclen is een gezamenlijke inspanning van de keten nodig, stellen de organisaties. Het is volgens hen belangrijk dat de kunststoffen die op de markt komen beter te recyclen zijn, dat burgers het kunststof goed scheiden en gemeenten het zo zuiver mogelijk inzamelen, dat de sorteerfabrieken de kunststoffen zorgvuldig uit elkaar halen en dat producenten meer gerecycled kunststof toepassen in nieuwe producten. Daardoor kan de milieuwinst van de kunststofrecycling, nog verder toenemen.
 
De partijen die hierbij betrokken zijn: producenten, afvalbedrijven, recyclingindustrie, gemeenten en het Rijk zijn zich ten volle bewust van deze uitdagingen en werken al samen om tot oplossingen tot komen. Duidelijk is ook voor de afvalbedrijven dat hier een serieuze opgave ligt en dat de kunststofrecycling niet van de ene dag op de andere een circulaire business case zal zijn. Een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen is hiervoor essentieel.
 
Wat niet werkt is de indruk wekken dat het allemaal geen zin heeft, stellen de organisaties, dat is feitelijk onjuist en doet afbreuk aan het draagvlak wat nodig is om tot verbetering te komen. Belangrijk is juist om de blik op de toekomst gericht te houden. De notitie van het CPB geeft daarvoor goede aanknopingspunten, besluiten de opstellers van het statement.  
 
P+ Special 'Plasticketen in opbouw' (2456 kb)
Plastic wordt een circulair product. Afval- en energiebedrijf HVC werkt er hard aan. Het apart inzamelen van plastic in 150 duizend rolcontainers levert al drie keer meer ‘grondstof’ op dan in de ‘oude’ plastic zakjes. Een nieuwe plasticfabriek in Friesland is in aanbouw. En directeur grondstoffen Menno Timmerman somt 5 maatregelen op om straks 5 soorten plasticgranulaten probleemloos in de keten terug te brengen.
 
De nieuwe P+ Special van deze week toont hoe HVC deze transitie zorgvuldig begeleid. Zelfs persoonlijke gesprekken met alle inwoners over hun afvalscheiding horen daarbij. P+ volgde een van deze ‘afvalcoaches’ op inspectie in Opmeer, Noord-Holland.
 
Het succes van de inzameling van plastic is inmiddels zo groot, dat het gebrek aan verwerkingscapaciteit in Nederland erg nijpend is geworden. Al vanaf het prille begin, ten tijde van de Plastic Heroes, kon de sorteerinstallatie van Suez in Rotterdam de stroom niet aan. Een fors deel van de plastics gingen daarom door naar Duitsland, om daar te worden gesorteerd.
 
Zonde bovendien, om zo ver met vrachtwagens vol plastic te rijden. “Je rijdt hele lichte vrachten”, zegt Menno Timmerman in P+ “Je kunt beter wat dichter bij huis verwerken, ook uit het oogpunt van besparen van benzine en voorkomen van CO2-uitstoot.” Ook dat was een reden voor HVC om de schouders onder de nieuwe fabriek te zetten. “We krijgen er in Nederland 70 duizend ton per jaar aan verwerkingscapaciteit bij”, weet Timmerman: “HVC zal daarvan 25 duizend inbrengen. Wij zijn goed voor 20 procent van de hele markt in Nederland, die 250 duizend ton groot is.”
 
De bestuurskundige somt in P+ vijf maatregelen op, die de plasticstromen in de toekomst homogener moeten maken.
 
Maatregel 1: zwarte lijst opstellen
 
Naast een zwarte lijst met ‘niet langer te produceren plastics’ (zoals de zwarte vleesschaaltjes bij de slager) ziet Timmerman ook een andere opgave voor de producenten.
 
Maatregel 2: percentages herverwerken afspreken
 
“Wij bieden straks nieuwe stromen met plasticgranulaat aan, die opnieuw verwerkt moet worden. Om onze stromen straks kwijt te kunnen, moeten er afspraken komen om bepaalde percentages gerecycled kunststof in nieuwe verpakkingen te verwerken. Er moet een systeem komen om de producenten te controleren.”
 
Maatregel 3: producten verpakkingsindustrie belonen
 
Financiële prikkels als beloningen kunnen ook bijdragen, denkt Timmerman. “Het Afvalfonds kan bedrijven een financiële prikkel bieden door de vergoeding te verlagen, wanneer er een hoger percentage gerecycled plastic in nieuwe verpakkingen wordt verwerkt.”
 
Maatregel 4: aanpassen wetgeving
 
Bestaande wetgeving moet ook nodig herschreven worden. Hergebruik van afval is tientallen jaren geleden om milieuredenen grotendeels verboden verklaard. Dit denken staat vandaag haaks op het concept van de circulaire economie, waar afval juist grondstof is voor een nieuwe cyclus van producten. Timmerman: “Om een voorbeeldje te noemen: alles wat met voeding te maken heeft is zo goed beschermd, dat hergebruik van plastic verboden is, ook al brengt het de voedselveiligheid niet in gevaar. Daar moet met zekere urgentie opnieuw naar gekeken worden.”
 
Maatregel  5: wetenschappelijk onderzoek focussen
 
Timmerman zou tenslotte ook graag verder onderzoek stimuleren. En dan niet alleen naar kunststofstromen met een ideale samenstelling, die het makkelijkste te verwerken zijn. “Ik denk ook aan chemisch recyclen. Van dat product dat van olie gemaakt is weer olie maken, terugbrengen naar de koolstofketen. Dat gebeurt nu onvoldoende. De TU Delft zal daar zeker onderzoek naar willen doen. Shell zou de eigen producten weer terug kunnen nemen.”
Het is echter wel belangrijk om door te gaan met gescheiden inzameling van plastics